Öksürük Neden Olur?
Öksürük, vücut için bir savunma mekanizmasıdır ve solunum sistemine yabancı ve zararlı cisimlerin alınmasını engeller. Öksürük türleri şunlardır:
- Akut Öksürük: 3 haftadan kısa süren öksürük “akut” olarak tanımlanıyor. Genellikle nezle, grip, üst solunum yolu enfeksiyonları gibi yaygın görülen sorunlardan kaynaklanabildiği gibi sol kalp yetmezliği, pulmoner emboli gibi nadir görülen hastalıklara da işaret edebiliyor.
- Subakut Öksürük: Süresi 3-8 hafta kadar devam eden öksürük ise “subakut” olarak tanımlanıyor ve etken olarak üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, astım, sinüzit, allerjen veya irritan maddelerle maruziyet rol oynuyor.
- Kronik Öksürük: Öksürük 8 haftadan uzun sürüyorsa “kronik” olarak tanımlanıyor ve önemli bir hastalığa işaret edebiliyor.
Kış aylarının gelmesiyle birlikte daha sık hastalanmaya başlarız. Genellikle bu rahatsızlıklarımıza öksürük de eşlik eder. Öksürüğünüzü geçirmek için bunları yapabilirsiniz…
Öksürük Nasıl Geçer?
Öksürüğe için iyi gelebilecek önerilerimiz:
- Doktrunuzun önerisiyle öksürük şurubu için,
- Boğaz pastili kullanın,
- Bol su için,
- Bitki çayı tüketin,
- C vitamini içeren besinler tüketin,
- Sigarayı bırakın,
- Nem düzeyini ayarlayın,
- Sıcak bir duş alın,
- Temizlik ürünlerini dikkatli kullanın,
- Akşam 19.00'dan sonra yemek yemeyin,
- Nevresimlerinizi en az 55 derecede yıkayın,
- Toz tutan eşyalardan kaçının.
Öksürük Şurubu İçin
Hekim önerisiyle kullanılan öksürük şurubu öksürüğün geçmesine yardımcı olabilir.
Boğaz Pastili Tüketin
Öksürüğe karşı eczanelerde satılan boğaz pastillerini kullanın. Boğaz pastilleri boğazınızı yumuşatarak öksürmenizi azaltabilir. Bazı pastillerin mikropları öldürme özelliği de bulunur.
Bol Su İçin
Geniz akıntısı, boğazı tahriş ederek öksürüğe neden olabilir. Su, bu akıntıyı incelterek boğazın tahriş olmasını önleyebilir veya hafifletebilir.
Bitki Çayı Tüketin
Ihlamur, kuşburnu, adaçayı, zencefil, nane limon gibi çaylar veya içecekler öksürüğün hafiflemesine katkıda bulunur. Ayrıca çaya bal katarak içmek de öksürüğe iyi gelir.
C Vitamini İçeren Besinler Tüketin
Öksürük üst solunum enfeksiyonuna bağlı gelişmişse greyfurt, mandalina, portakal, limon karalahana, ahududu, domates, ıspanak ve soğan gibi C vitamininden zengin sebze ve meyveler tüketin.
Sigarayı Bırakın
Sigara dumanı üst ve alt solunum yolunu tahriş eder, solunum yolunu koruyan mekanizmalarda hasar oluşturur.
Nem Düzeyini Ayarlayın
Evdeki kuru hava solunum yollarını kurutarak öksürüğü artırabilen önemli bir faktör. Nem düzeyinin yüzde 30-50 arasında olmasına dikkat edin. Bunun için nem giderici cihazlar ya da klima kullanın.
Sıcak Bir Duş Alın
Sıcak duş burundaki salgıları hafifleterek öksürüğü azaltmaya yardımcı olur. Sıcak banyodaki buhar ayrıca alerji ve astımdan kaynaklanan öksürüğe de iyi gelir.
Temizlik Ürünlerini Dikkatli Kullanın
Parfüm, ev temizlik ürünleri (çamaşır suyu gibi) boğazı tahriş ederek, öksürüğe neden olabilir. Ayrıca alerjik bünyelerde ödem, bronkospazm geliştirme riski çok yüksektir.
Akşam 19.00’dan Sonra Yemek Yemeyin
Reflü sorununuz varsa akşam 19.00’dan sonra yemek yemeyin. Çay, kahve, gazlı içecekler ve çikolata gibi şeylerden uzak durun, yüksek yastık kullanın.
Nevresimlerinizi En Az 55 Derecede Yıkayın
Alerjik bünyeli kişilerde ev tozu akarları ile küf, kedi ve köpeğin ölü derisi öksürüğe yol açabilir. Yün atlet, yorgan, yastık ile halı kullanmayın. Nevresimlerinizi en az 55 derecede yıkayın.
Toz Tutan Eşyalardan Kaçının
Alerjik yapınız varsa, kumaş kaplı eşyalar yerine deri, sentetik veya ahşap eşyalar tercih edin. Çok toz tutabilecek eşyaları kapalı dolaplar içinde tutun.
Öksürük Neden Olur?
Vücut için bir savunma mekanizması olan öksürük, solunum sistemine yabancı ve zararlı cisimlerin alınmasını engelliyor. Fazla salgıyı havayollarından atarak akciğerlerin de korunmasını sağlıyor.
Geçmeyen Öksürük, İnatçı Öksürük
Geçmeyen öksürük, tüm dünyada hemen her yaşta en sık doktora başvuru sebeplerinden birini oluşturuyor. Tek başına bir hastalık olmayan öksürük, vücudun savunma refleksi olarak tanımlanan normal bir durum olarak kabul ediliyor. Ancak öksürük 8 haftadan uzun sürüyorsa ardında basit nedenlerin yanı sıra önemli sebepler de olabilir.
Geçmeyen öksürük nedenleri arasında şunlar bulunabilir:
- Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
- Astım
- Bronşit
- KOAH
- Akciğer Kanseri
- Gastroözofageal Reflü
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
Burunda geniz akıntısına yol açan sinüzitten daha basit bir nezleye kadar her türlü üst solunum yolu problemi öksürüğü neden olabiliyor.
Astım
Kronik öksürüğün en yaygın üç nedeninden birini astım oluşturuyor. Nefes darlığı, hırıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi gibi şikayetlerin de eklendiği kuru öksürüğün geceleri ve egzersiz sırasında arttığı gözleniyor.
Bronşit
Kendini geçmeyen öksürükle belli eden hastalıklardan birini de bronşit oluşturuyor. Akut bronşitte kuru öksürük görülürken hastalığın ilerlemesiyle balgamlı hale gelebiliyor. Sigara içenlerin büyük çoğunluğunda kronik bronşit ortaya çıkıyor.
KOAH
Solunum yollarının hasarlanması nedeniyle solunumu zorlaştıran ilerleyici bir hastalık olan KOAH, kronikleşen öksürüğün en ciddi sorumlularından biri. Özellikle sigara kullanan kişilerde öksürüğe, yorgunluk ve nefes darlığının eklenmesi durumunda KOAH’ın araştırılması gerekiyor.
Akciğer Kanseri
Öksürük aslında akciğer kanserinin ilk belirtileri arasında yer alıyor. Özellikle sigara içen 40 yaş üstü olan kişilerin hele bir de ailede kanser hikayesi varsa, uzun süren mutlaka bu yönden de değerlendirilmesi gerekiyor.
Gastroözofageal Reflü
Her zaman gastroenteroloğun teşhis edebileceği boyutta gürültülü olmasa da öksürük reflünün de ilk belirtilerinden biri olabiliyor. Dolayısıyla uzun süren öksürüklerde ayırıcı tanıda dikkatli olmak gerekiyor.
Balgamlı Öksürük Neden Olur?
Balgamlı öksürüğün nedeni kronik bronşit olabilir. Sigara kullananlarda veya zararlı gazlara maruz kalanlarda sık olarak kronik bronşit görülüyor. Kişilerde balgam çıkarma çok belirgin oluyor ve kronik öksürük yapan diğer nedenler dışlanarak tanı konuluyor.
Kronik Öksürük Neden Olur?
Kronik öksürüğe yol açan en önemli etken sigaradır. Çoğu kişi inatçı öksürüğün nedenini sigaraya bağlıyor ve bu yüzden hekime başvurmuyor.
Kronik öksürük nedenleri:
- KOAH,
- Astım,
- Sinüzit,
- Kronik Bronşit,
- Reflü,
- Tansiyon ilaçları,
- Akciğer kanseri.
KOAH
Özellikle uzun süre sigara içmiş 40 yaş üstü kişilerde görülen KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) ağırlıklı olarak sigara içmiş kişilerde görülüyor. Kronik öksürük, nefes darlığı ile birlikte seyrediyor.
Astım
İnatçı öksürüğe yol açan astımda, hırıltı ve nefes darlığı da görülüyor. Ancak, bazı astımlı kişilerde öksürük tek belirti olabiliyor.
Sinüzit
Kronik öksürük en fazla üst hava yolu ile ilişkili nedenlere bağlı olarak ortaya çıkıyor. Bunların başında da alerjik veya yıl boyu süren rinit ve enfeksiyöz sinüzit geliyor.
Kronik Bronşit
Sigara kullananlarda veya zararlı gazlara maruz kalanlarda sık olarak kronik bronşit görülüyor. Kişilerde balgam çıkarma çok belirgin oluyor ve kronik öksürük yapan diğer nedenler dışlanarak tanısı konuluyor.
Reflü
Kronik öksürük yaratan bir diğer önemli sorun ise gastroözefajiyal reflü. Bu kişilerde yaşam standardının değiştirilmesi ve mide koruyucu ilaçlara başlanmasıyla öksürüğün önüne geçilebiliyor.
Tansiyon İlaçları
Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlarından bazıları da kronik öksürüğe yol açabiliyor. Özellikle bu ilaçları ilk defa kullanan kişilerde, tedavi başladıktan bir süre sonra öksürük görülebiliyor.
Akciğer Kanseri
Özellikle erken tanının yaşam süresi üzerinde doğrudan etkisi bulunan akciğer kanseri de inatçı öksürüğe yol açan en önemli hastalıklardan biri. Bu kişilerde öksürük genellikle balgamlı veya kuru şekilde ortaya çıksa da bazı kişilerde öksürükle birlikte kanlı balgam da görülebiliyor.
